Psychologische veiligheid in teams

Scan psychologische veiligheid in teams

Hoewel er door de jaren heen verschillende definities van psychologische veiligheid zijn gegeven, wordt vaak de definitie van Amy Edmondson gehanteerd:

“De overtuiging dat de werkomgeving (leidinggevenden, collega’s, cultuur) veilig genoeg is om intermenselijke risico’s te nemen; men ervaart vertrouwen, respect en de ruimte om openhartig te kunnen zijn.“

In minder wetenschappelijke termen gaat het om de vraag:

“Voel je je dusdanig op je gemak om te zijn wie je bent, om je openlijk uit te spreken; ervaar je een positieve benadering, samenwerking en hulpvaardigheid?“

Een team of organisatie met een psychologisch veilig klimaat zorgt ervoor dat medewerkers zich op hun gemak, gewaardeerd en uitgenodigd voelen. Binnen de bedrijfskunde en persoonlijke ontwikkeling wordt psychologische veiligheid gezien als zowel een doel (je veilig en op je gemak voelen; welzijn) als een middel om andere doelen te bereiken waar de organisatie en het team van kunnen profiteren.

Doel van de scan

De scan psychologische veiligheid is een diagnostisch instrument dat inzicht geeft in de mate van psychologische veiligheid binnen jouw team of organisatie. Het doel is om te identificeren waar sterke en zwakke punten liggen, zodat gerichte verbeteracties kunnen worden ondernomen.

Onderwerpen die aan bod komen:

• De definitie en het belang van psychologische veiligheid
• Factoren die bijdragen aan psychologische veiligheid
• Het meten van psychologische veiligheid binnen je team
• Interpretatie van de scanresultaten
• Acties en strategieën om psychologische veiligheid te bevorderen

Voordelen van een psychologisch veilig team:

• Medewerkers voelen zich op hun gemak om zich uit te spreken
• Verbeterde samenwerking en teamdynamiek
• Meer innovatie en creativiteit door open communicatie
• Verhoogd welzijn en tevredenheid van medewerkers
• Minder stress en conflicten binnen het team

Hoe werkt de scan?

De scan bestaat uit een vragenlijst die door teamleden wordt ingevuld. Het is mogelijk om de scan (vragenlijst) zo in te zetten dat in de rapportage een vergelijking gemaakt kan worden tussen gemiddelde resultaten op teamniveau (geanonimiseerd). Onze vragenlijst bevat vragen op waarnemings- en belevingsniveau.

De rapportage bevat de volgende vier belangrijkste kenmerken van een klimaat met hoge psychologische veiligheid op team- en organisatieniveau:

• Inclusie: Je hoort erbij, je voelt je gewaardeerd, je mag anders zijn, er anders uitzien, je mag afwijkende meningen hebben.
• Transparantie: Invalshoeken, ideeën en meningen kunnen openlijk besproken worden, er zijn geen/weinig verborgen agenda’s en/of politieke spelletjes.
• Constructiviteit: Je kan fouten maken en zaken naar voren brengen die voor iedereen leerzaam kunnen zijn. Fouten worden vooral gezien als leermomenten (mits niet te vaak en met beperkte schade). Nieuwe ideeën en invalshoeken worden niet onmiddellijk afgeschoten als onrealistisch of te riskant, maar serieus besproken en beoordeeld
• Samenwerking: Het is volstrekt normaal om een beroep te doen op elkaar om bij te springen als je vast dreigt te lopen of als je een idee of vraagstuk samen wil onderzoeken. En die hulpvaardigheid is er ook op initiatief van collega’s en niet alleen als jij er specifiek om vraagt.

Resultaten van de scan

Het rapport interpreteert de situatie en geeft aan welke gebieden goed functioneren en waar verbeteringen nodig zijn. Het identificeert de huidige en gewenste situatie, waarbij het verschil wordt gezien als de veranderbehoefte. Voor elke situatie worden acties geformuleerd om de psychologische veiligheid te verbeteren.

Acties en strategieën

Op basis van de resultaten van de scan worden gerichte acties en strategieën voorgesteld om de psychologische veiligheid binnen het team te verbeteren. Dit kan onder andere bestaan uit:

• Training en of workshop om de samenwerking te verbeteren
• Leiderschapsontwikkeling om een cultuur van vertrouwen en respect te bevorderen
• Teamactiviteiten om samenwerking en teamspirit te versterken
• Regelmatige feedbacksessies om openheid en eerlijkheid te stimuleren

Conclusie

Psychologische veiligheid is cruciaal voor het succes en welzijn van teams. Met de scan psychologische veiligheid krijg je waardevolle inzichten in de dynamiek binnen jouw team en concrete handvatten om een veilig en ondersteunend werkklimaat te creëren. Hierdoor kunnen teamleden zich vrij voelen om hun ideeën en zorgen te uiten, wat leidt tot betere samenwerking, innovatie en prestaties.

De uiteindelijke maatstaf is dat zoveel mogelijk individuele medewerkers psychologische veiligheid ervaren in de directe omgeving van hun werksituatie. Lees ook dit artikel