De allerbeste basisschool? Start met het creëren van een professionele leercultuur.
Hoe organiseer ik het samen leren van mijn medewerkers in de school? Hoe ziet een professionele leergemeenschap eruit? Hoe kan kennisontwikkeling binnen de school leiden tot beter onderwijs? Hoe kan de verworven kennis worden gebruikt om de doelen van de school te behalen? Hoe worden we gezien als de allerbeste basisschool?
Dit zijn krachtige vragen die richting geven aan collectief leren binnen de schoolorganisatie. Deze vragen stelt de schoolleiders ook voor de uitdaging om een professionele leercultuur te creëren waarbinnen professionele leergemeenschappen gevormd worden.
Een professionele leercultuur in het basisonderwijs is essentieel voor het instandhouden of verhogen van de kwaliteit van het onderwijs en de ontwikkeling van zowel de leerlingen als de medewerkers*.
Medewerkers *zijn o.a.: leerkrachten, onderwijsassistenten, locatieleiders, teamleiders, intern begeleiders, remedial teachers, conciërges, gymleerkrachten en administratief medewerkers, etc..
Een professionele leercultuur houdt in dat de medewerkers en de schoolleider samenwerken om continu te leren en te verbeteren, en dat er een gemeenschappelijke visie, doel, waarden en normen zijn, die het fundament zijn om de allerbeste basisschool te worden.
De rol van een schoolleider als facilitator
Er zijn dus verschillende redenen om als schoolleider professionele leergemeenschappen binnen de school te initiëren en te faciliteren. Allereerst draagt de deelname van de medewerkers direct bij aan het versterken van de persoonlijke ontwikkeling, het gezamenlijk leren, onderzoeken en reflecteren. Hierdoor verbetert de onderwijspraktijk en zorgt het collectief leren ervoor dat leerkrachten zich meer betrokken voelen bij het werk en een grotere mate van werkplezier.
Ook helpen professionele leergemeenschappen de schoolorganisatie als geheel verder te ontwikkelen. Door voort te bouwen op hetgeen wat is geleerd in de professionele leergemeenschappen, ontwikkelt de school zich verder als lerende organisatie.
Wat is een professionele leergemeenschap?
Professionele leergemeenschappen (PLG’s) in het onderwijs zijn groepen van medewerkers die samenwerken om hun onderwijspraktijken te verbeteren. PLG’s zijn gebaseerd op het idee dat medewerkers blijven leren en groeien als professionals gedurende hun carrière. Door samen te werken en te reflecteren op hun onderwijspraktijken, kunnen medewerkers nieuwe inzichten opdoen en hun vaardigheden en kennis verbeteren.
PLG’s zijn meestal georganiseerd rondom een bepaald onderwerp, project of doel, zoals het verbetere
n van de lees- en rekenvaardigheden van leerlingen of het ontwikkelen van effectievere lesstrategieën. Maar leden van de PLG kunnen ook samenwerken aan projecten, zoals het bevorderen van de ouderbetrokkenheid, werkplezier, werkdruk verlaging, personeelstekorten, etc.
Het doel van PLG’s is om een cultuur van samenwerking en voortdurende verbetering te creëren binnen het onderwijs, waarbij medewerkers in staat worden gesteld om op hun beurt leerlingen te helpen bij het behalen van betere leerresultaten.
Hoe versterk je een professionele leercultuur?
Een professionele leercultuur kan dus worden gedefinieerd als een omgeving waarin medewerkers, teams en organisaties voortdurend leren, ontwikkelen en verbeteren om hun prestaties te verbeteren.
Een schoolleider kan een professionele leercultuur in het onderwijs versterken door de volgende stappen te nemen:
- Zorg voor een psychologisch veilige en positieve werkomgeving: Een positieve werkomgeving kan bijdragen aan een positieve houding ten opzichte van leren en ontwikkeling. Zorg ervoor dat alle medewerkers, ook de schoolleider, open en toegankelijk zijn voor feedback en dat de sfeer op school bevorderlijk is voor het delen van ideeën en het nemen van risico’s.
- Stimuleer reflectie en zelfevaluatie: Reflectie en zelfevaluatie zijn belangrijke onderdelen van een professionele leercultuur.
Moedig medewerkers aan om te reflecteren op hun onderwijspraktijken en om regelmatig hun eigen vaardigheden te evalueren. Dit kan door middel van formele evaluaties of informele gesprekken met collega’s. - Bied professionele ontwikkelingsmogelijkheden: Zorg ervoor dat er voldoende professionele ontwikkelingsmogelijkheden zijn voor de medewerkers. Dit kan door middel van workshops, trainingen, conferenties, webinars en andere bronnen. Bied ook mogelijkheden voor medewerkers om te netwerken met collega’s buiten de school om nieuwe ideeën en inzichten op te doen.
- Ondersteun de implementatie van nieuwe ideeën: Wanneer medewerkers nieuwe ideeën of methoden willen uitproberen, zorg er dan voor dat ze de nodige ondersteuning krijgen om ze effectief te implementeren. Dit kan door middel van coaching, mentoring of het beschikbaar stellen van middelen.
- Zorg voor een cultuur van continu leren, verbeteren en samenwerken: Zorg ervoor dat medewerkers begrijpen dat leren een doorlopend proces is. Moedig ze aan om regelmatig nieuwe vaardigheden samen te ontwikkelen en om als team nieuwe uitdagingen aan te gaan en samen oplossingen bedenken voor complexe problemen.
- Zorg voor leiderschap dat leren en ontwikkeling ondersteunt: Leiderschap is een belangrijk aspect van het creëren van draagvlak, eigenaarschap en een professionele leercultuur. Zorg voor leiders die leren en ontwikkeling ondersteunen, feedback geven en zelf openstaan voor ontwikkeling en groei.
Door deze stappen te nemen kan een schoolleider een professionele leercultuur in het onderwijs versterken, de kwaliteit van het onderwijs verbeteren, werkplezier verhogen en met de medewerkers bouwen aan de allerbeste basisschool.
J.W.M. Grob MBA – 2023
www.vollekr8.nl