Het vormen en coachen van een zelfsturend team

Werken in een zelfsturend team vraagt van medewerkers en leidinggevenden een andere taakverdeling, een nieuwe rol én nieuwe competenties. Zelfsturende teams ontstaan dus niet vanzelf. Er is een verandering in rollen en gedragsverandering nodig van iedereen die erbij betrokken is. Maar aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een zelfsturend team te ontwikkelen.

Overleg en dialoog is in zelfsturende teams nog belangrijker dan in niet-zelfsturende teams. Taken moeten wederzijds goed worden afgestemd en de verantwoordelijkheid voor het resultaat moet door het hele team worden gedragen. Het is noodzakelijk dat er in een goede sfeer wordt samengewerkt en dat teamleden vertrouwen hebben in elkaar.

De 6 principes om een zelfsturend team samen te stellen

  1. Zorg voor een goede mix tussen ervaren en minder ervaren teamleden: per groep moet er voldoende kennis aanwezig zijn om de minder ervaren teamleden op te leiden.
  2. Zorg voor een goede sfeer: zet geen onverenigbare karakters bij elkaar. Ondersteun de ontwikkeling van goede samenwerkingsrelaties door bijvoorbeeld progressiegericht werken in te zetten.
  3. Stel de juiste middelen beschikbaar: niet alleen qua menskracht, maar ook wat betreft materialen informatisering en opleiding.
  4. Stel duidelijke prestatienormen: bepaal in overeenstemming met de leiding welke productie er moet worden gehaald, maar ook aan welke kwaliteitseisen moet worden voldaan. Hierover mag na de start geen discussie meer zijn. Het is van groot belang dat teamleden beschikken over adequate en tijdige terugkoppeling hierop. Onder andere door cijfers over de kosten en de opbrengsten.
  5. Leg een goed fundament: denk aan het ontwikkelen & leren (Action Learning) mogelijk maken, het ontwikkelen van specifieke vaardigheden, het ontwerpen van de organisatie in het team en het zoeken naar de best passende werkwijze van het team.
  6. Zorg voor een gecertificeerde teamcoach: een zelfsturend team leidt uiteraard zichzelf, maar heeft daarbij wel ondersteuning en begeleiding nodig om de rollen en taken die hierbij horen goed te vervullen. De teamcoach houdt zijn kennis en vaardigheden en die van het team op orde en ondersteunt bij het vergroten van het werkplezier en het behalen van resultaten.

Het ene zelfsturende team is het andere niet. Afspraken over taken die het team zelf vervult of door anderen (ondersteuners) worden uitgevoerd kunnen en mogen verschillen. Maar de principes zijn hetzelfde: het primaire proces, dus het feitelijke werk van het team, wordt door de leden zelf uitgevoerd, maar ook gepland, geregeld, gevolgd en bijgesteld.

Het support-team van VolleKR8
Jos Grob MBA MALC
januari 2023

Certified Action Learning Teamcoach